بررسی تطبیقی اشعار حکمی در شعر سنایی غزنوی و ابوالعلای معرّی

ادبیّات تطبیقی یکی از زمینه های نو و شوق انگیز در ادبیّات جهان است و بی تردید نقشی سازنده و موثّر در غنی سازی ادبیّات هر ملّتی ایفا می کند؛ چرا که زمینه های شناخت و بهره مندی وسیع از ادبیّات ملل مختلف را ایجادمی کند. سنایی شاعر بزرگ و پرمایه ادب پارسی، از جمله شاعران برجسته ای است که آثارش از جهت کمیّت و کیفیّت درخور توجّه و بررسی است. او بزرگترین شاعری است که در اوایل قرن ششم، حکمت و وعظ را در اشعار خود به جایگاهی از کمال رساند. وی معانی حکمی و عرفانی آمیخته به اندرز و نصیحت را با عبارات فصیح و خیالات عالی و تعبیرات کم نظیر خود، همراه کرده ودر بسیاری از موارد چنان با بیان شیوا و معجزه آسای خود، موثّر ساخته است که کمتر می توان شعری از اینگونه اشعار او را خواند و بی تأثّر به پایان رسانید. از سوی دیگر در ادبیّات عرب، ابوالعلای معرّی صاحب فکر و اندیشه ویژه ای است. او در اوج باروری و غنای ادبیّات عربی می زیسته است. این شخصیّت ادبی و فکری، بسیاری از ادبای بعد از خود را به شیوه های گوناگون تحت تأثیر قرار داده است. مقایسه معرّی و سنایی از آن جهت مورد تأکید است که هر دو شاعر ازشرایط سیاسی، اجتماعی نسبتاً مشترکی برخوردار بوده و در توسعه شعر حکمی و زاهدانه صاحب ابتکار و نوآوری هستند. . از طرفی دیگر، شالوده آرا و افکار آنها از مفاهیم دینی تشکیل شده است و بهره زیادی از قرآن و حدیث برده اند. با واکاوی در سروده های این دو شاعرگرانمایه در می یابیم که مضامین حکمی، چاشنی و بن مایه اصلی سروده های آن دو می باشد. اشعار حکمی سنایی و معرّی با توجّه به موضوعات مشترک، امکان بررسی تطبیقی را دارند و بررسی های این پایان نامه، براساس موضوعات حکمی موجود در اشعار این دو شاعر صورت گرفته است.